Phylum Ctenophora

شاخه ی شانه داران  

شانه داران تقریبا از 80 گونه جانور شنا کننده آزاد با بدنهای شفاف ژلاتینی تشکیل می گردد که اینها را غالبا «لرزانکهای شانه ای» می نامند ، زیرا در بدنشان صفحات شانه ای شکل وجود دارد . شانه داران به ستاره های دریایی کمی شبیه اندو قبلا با مرجانیان طبقه بندی می شدند ، ولی به علت داشتن خصوصیات ساختمانی و بیولوژیکی در شاخه ی جداگانه ای جای می گیرند.

صفات اختصاصی :1-    دارای تقارن دو شعاعی (شعاعی + دوطرفی) ، روی یک محور دهانی - مقابل دهانی می باشند ، دارای سه لایه ی رویشی با مزوگله(Mesoglea) زیادند ، حلقه یا بند وجود ندارد .2-    بدن کم و بیش کروی است (در بعضی پهن است) ، معمولا دارای هشت ردیف صفحه ی شانه ای در خارج می باشند .نماتوسیست (Nematocyst) موجود نیست.3-    دستگاه گوارش دارای دهان ، حلق ، معده و مجاری منشعب است .4-    دستگاه عصبی منتشر است و در آن یک اندام حسی مقابل دهانی وجود دارد .5-    جنس های نر و ماده یکی می باشند و سلول های مولد از آندودرم مجاری گوارشی واقع در زیر صفحات شانه ای تشکیل می شوند ، رشد و نمو (سیر تکاملی) مستقیم است ، تکامل غیر جنسی و تناوب نسل وجود ندارد .

شباهت شانه داران با مرجان ها :1-     تقارن شعاعی دارند .2-    قسمت های بدن روی محور دهانی و مقابل دهانی قرار دارند .3-    دارای یک حفره ی معدی – عروقی و شاخه های آن می باشند .4-    مزوگله ژلاتینی دارند .5-    به استثنای دستگاه گوارش ، فضاهای درونی وجود ندارد .6-    به جز دستگاه گوارش دستگاه های دیگری موجود نیست .

اختلاف شانه داران با مرجان ها :1-    هشت ردیف صفحه ی شانه ای دارند .2-    عضلات مزانشیمی یا مزودرمی موجود است .3-    دستگاه گوارش حاوی تشکیلات عالیتری است .4-    یک ناحیه ی حسی مقابل دهانی دارند .5-    نماتوسیست موجود نیست .

 ·        از کتاب جانورشناسی عمومی ، تألیف دکتر طلعت حبیبی (1385)