Phylum Protozoa

 پروتوزوآ بیشتر جانوران تک یاخته ای میکروسکوپی هستند . اینها در سلسله جانوری پایین ترین
جانوران گروههای بزرگ می باشند و گروههای دیگرجانوران بافتی ، پریاخته یا متازوئرها هستند . از لحاظ ساختمان ، یک پروتوزوئر با یک سلول از جانور متازوئر قابل مقایسه و تطبیق است . ولی از نظر عمل و وظیفه یک موجود زنده (Organism) کاملی است و دارای توازن وتعادل
فیزیولوژیکی است و تمام اعمال ضروری زندگی یک جانور را انجام می دهد . بعضی از پروتوزوئرها از لحاظ ساختمان بسیار ساده و بعضی دیگر پیچیده و دارای «اندام های سلولی – cell organs یا Organelles» هستند . اندام های سلولی به کار اعمال حیاتی خاص می خورند و از نظر عمل شبیه به دستگاههای جانوران پریاخته می باشند . بسیاری از پروتوزوئرها زندگی مستقل دارند و یا به طور آزاد شنا می کنند ، درحالیکه بعضی بی حرکت و
بعضی هر دو صورت را دارا می باشند و کلنی هایی (Colonies) تشکیل می دهند . بقیه در روی یا داخل بعضی از گونه های گیاهان و تمام انواع جانوران از پروتوزوئرها تا انسان زندگیمی کنند . بسیاری از پروتوزوئرها برای جانوران بسیار کوچک دیگر به منزله غذا می باشند .بعضی دیگر در تصفیه آب هایی که به وسیله صافی ها انجام می شود و بسترهای فاضلابها مفیدند ، ولی گونه های بیماری زا از قبیل عوامل اسهال خونی آمیبی ، مالاریا و بیماری خواب آفریقاییبه منزله ی تازیانه ای برای نوع بشر می باشند .پروتوزوآ برحسب ساختمانها یا تشکیلاتی که برای حرکت دارند به پنج رده تقسیم می شوند :1-    ماستیگوفورا(Mastigophora) ، یا تاژک داران دارای یک یا چند تاژک شلاق مانند. 2-    سارکودینا(Sarcodina) ، یا ریشه پایان (Rhizopods) با پاهای کاذب .3-    اسپوروزوآ(Sporozoa) ، فاقد اندامهای سلولی مخصوص حرکت می باشند . 4-    سیلیاتا(Ciliata) ، یا مژکداران(Ciliates) که دارای مژک در سراسر زندگی می باشند .5-    سوکتوریا(Suctoria) ، یا مکنده ها که در آغاز دارای مژک و در مراحل بلوغ دارای شاخک اند .